Cider

France, in the country
Cottage garden van de buren van de persmeneer

– Ga je mee, zaterdag, vroeg buurman F., naar de appelpers? Kun je fijn foto’s maken. Tuurlijk ging ik mee, en het tijdstip van vertrek werd na enig nadenken niet op 09:00, maar een half uurtje eerder gezet, “omdat er altijd rijen mensen staan”. Mij best.
We reden naar een dorp hooguit 10 minuten rijden, net hier aan de andere kant van de berg, in een werkelijk schitterend ochtendlicht. Op onze bestemming heerste rust en vrede, want Philippe, de persmeester, zoals ik hem maar voor het gemak noem, begon niet voor 10:00. Ja, vroeger, toen iedereen met zijn appels kwam, toen begon hij om 06:00, maar dat was lang geleden.

Arrival of the appels
Geen mens te bekennen om 08:30

Mooi zo, dat betekende 1,5 uur wachten en dat, terwijl we 5 minuten van huis zaten. Buurman was niet van plan weer terug te rijden en alweer nam ik me voor, nooit, maar dan ook nooit meer met iemand in het algemeen en met buurman F. in het bijzonder mee te rijden. Ik rij er wel in de eend achteraan.

On the farm
Buurman is aan het kwekken met de moeder van de persmeester

Nu moet gezegd dat het helemaal niet erg was in dit dorp in dat beeldschone licht rond te scharrelen. Het is niet groot, misschien iets groter dan het onze, alle 20(?) huizen zijn in onberispelijke staat, er zijn een paar g??Ütes en chambres d’h?¬•tes, een nieuwbouwhuis (volgens buurman het allermooiste huis) en dan dit boerderijcomplex met grote schuren, boomgaard, kippen, appelpers en uitzicht.
We mochten een tijdje in de keuken van de moeder van Philippe zitten, tot het tijd was om de pers aan te slingeren. Ik keek mijn ogen uit, maar durfde niet te vragen of ik een foto mocht maken. Het interieur was de laatste honderd jaar niet meer wezenlijk veranderd, in de open haard stond nu – zoals overal hier in de buurt – de houtkachel en de enige luxe, een oude TV, stond op een plank naast het koffiezetapparaat en een paar foto’s. De vloer was bedekt met de originele grote platte stenen, waarbij de tussenruimte met mortier was opgevuld, zodat het grond- of regenwater niet meer binnen kon komen, zoals bij ons het geval was. Alles was basaal zonder opsmuk.

The pressInterieur van de benedenverdieping van de appelpers

Het gesprek ging over het huis ernaast, dat duidelijk de handtekening droeg van de vader van onze buurvrouwen. Die koopt oude krotten op, knapt ze op en verhuurt of verkoopt ze. Ik zie hem altijd, maar dan ook ALTIJD aan het werk, metselen, daken bedekken, ramen inzetten enzovoorts. In ieder geval, dit huis was verhuurd aan mensen (Fransen), die me daar toch een schitterende tuin hadden aangelegd! Een groot veld gevuld met bloemen, cosmea, goudsboemen, tabaksplant (de nicotiana sylvestris), zonnebloemen, korenbloem, duizendblad, pompoenen, en ga zo maar een tijdje door. Het uitzicht was heerlijk, vooral met die lange schaduwen, die de vroege zon veroorzaakte, zie de eerste foto.

Squeezing apples
Schuif ze maar de shredder in met z’n allen

Eindelijk mochten we beginnen. Ondertussen was de tweede klant gearriveerd, die ik wel van gezicht kende, hij mij ook, met een tractor die op de bagagedrager v????r, een houten ton van 200 liter en 10 grote zakken appels meevoerde. Hij hielp ons een handje.
Het ging als volgt: het fruit gaat in de verdieping boven door een vermaler, komt dan in een vierkante loodrechte houten tunnel, als in een trechter, beneden bij de pers en wordt tegengehouden door een schuifje. De persmeester staat beneden klaar om op de pers een stapel te maken van vierkante planken die uit latjes bestaan, daarop de vermalen appels verpakt in een canvas doek, die als zeef fungeert. Hij begint met een eerste plank, daarop een houten raam en dan een opengevouwen doek.

Als hij het schuifje opent van de tunnel, valt de juiste hoeveelheid gemalen appel op het doek, dat dichtgevouwen wordt, het raam wordt terzijde gelegd en op de stapel komt een nieuwe plank met daarop weer het raam en een nieuwe lap canvas. Schuifje open, dichtvouwen, enzovoorts. Het raam dient dus om de vorm van de stapel te vergemakkelijken.

Squeezing apples
De stapel van buurman F.

Het sap stroomde al uit de houten tunnel zo het metalen opvangplateau van de pers op en via een buisje een antieke houten ton in. De pers heeft twee van zulke – gespiegelde – plateaus, als de ene stapel hoog genoeg is, draait de persmeester hem 180 graden en kan opnieuw beginnen. Aan de andere kant staat ook zo’n ton waar sap instroomt. Wij hadden niet genoeg appels meegenomen om zelfs maar de maximale hoogte van de pers te bereiken, maar het bleek toch nog 85 liter op te leveren. Die werd met een beetje moeite en veel morsen door buurman in z’n tonnetje en een paar jerrycans gedaan.

Squeezing apples
De waarschuwingsbel

Ondertussen begon klant nummer twee met het lossen van zijn appels en die massa was zoveel groter dan de onze, dat er al snel van beneden letterlijk aan een bel werd getrokken: stop met de toevoer! Dat belletje hing op de bovenverdieping naast de startknop van de shredder, een slim en logistiek mooi systeem. We namen uiteindelijk afscheid, ik bedankte Philippe hartelijk voor de fascinerende ochtend en nam me voor een klein boekje voor hem van hem te maken, want ik had daar zonder enig overleg foto’s staan te maken, terwijl ik niet wist of hij dat wel op prijs stelde, onder het motto: als ik niks vraag, krijg ik ook geen neen.

Squeezing apples
De persmeester slaat het doek schoon, in de kruiwagen de leeggeperste appels

De terugreis verliep niet zonder problemen, omdat het tonnetje in de aanhanger langzaam draaide en de houten stop dreigde te vermorzelen, waardoor de inhoud vrij weg zou stromen. Waarom hij die ton niet rechtop zette, was me een raadsel, maar gelukkig luisterde hij wel naar mijn raad het tonnetje een kwart slag te draaien, nadat we met een gang van 20 km/uur ook nog eens 6x waren gestopt ter controle. Ik zou zeggen, doe alles in een gemakkelijke jerrycan en giet het thuis in een houten vat, maar ja, zo eenvoudig bleek dat allemaal niet te zijn.

Fascinerend was het allemaal weer wel, wat een leven toch daar, op het platteland.

Een selectie van de serie cider op Flickr>>
Een paar foto’s van de Franse cottage garden >>