Grasgras
Stadsgras
Monthly Archives: August 2010
Auto’s en pruimen
Op de marktplaats in Dun
Na een paar dagen van ruim boven de 30¬?C, zakte de temperatuur in de nacht van zaterdag op zondag en onweerde het een klein beetje, waardoor de internetverbinding er voor de rest van de dag uit lag. Dat kon ons (Siebe en mij) niet deren, want we gingen met de ouwekarrenclub toeren.
Wachten op de anderen van de club
De route ging over de N145, door Gu?©ret en Ahun tot we via Lavaveix-les-Mines het doel Saint-Martial-le-Mont bereikten.
Parkeerplaats
We parkeerden onze auto’s naast de andere oldtimers en liepen wat rond. Er was natuurlijk een brocante met een batteuse.
Brocante met kerk
Hoeveel batteuses bestaan er nog in dit land, die bij elk zomerfeest weer aan het werk worden gezet? Veel, heel veel. Het blijft lollig.
Batteuse nr zoveel
Toen we tegen twaalven een beetje slap werden, bleek dat de gemeente Saint Martial ons – de autobezitters – een maaltijd aanbood in de eetzaal van de commune. Dat was nog eens aardig!
De dames van het feestcomit?© schenken nog eens in
Een ap?©rootje vooraf, een voor- en hoofdgerecht, kaas en taart en veel flessen wijn. Ik was volgens mij de enige die geen drup dronk, maar goed, er wordt toch niet gecontroleerd.
Midi in St Martial
Tijdens de maaltijd deden we een woordspelletje: verborgen automerken raden, waardoor we als bezetenen integreerden door voor te zeggen en af te kijken. En maar hardop lezen en hopen dat je iets herkent in de klanken: Datsun (dattes sous n) Volvo (volve o) enzovoortsenzovoorts. Ik haalde er bv Licorne uit, heel knap voor een allochtoon, al zeg ik het zelf. 31 goed van de 113 merken of types. Maar daf (d’aff/reux) misten we weer. De winnaar (63 goed) kreeg een beker en veel gejuich.
Woordspel: de oplossingen
Na het eten kletsen we nog met de anderen, bewonderden elkaars auto’s, en wisselden tips over restaurants in onze buurt uit. De gesprekken draaien daar altijd uiteindelijk op uit. Toen de ware uitjesliefhebbers nog een tochtje door de omgeving gingen maken, reden wij weer naar huis. De volgende dag hing de voorzitter aan de lijn: we stonden in de krant. Nou ja, ik word hier nog eens beroemd.
Image du jour in La Montagne, ik ben de derde in de rij, de 2cv
Verder gaat de tijd iets te snel. We klussen aan het huis, ik speel ma??üon de la Creuse en Siebe heeft heel knap de rotte latei in de voorgevel vervangen. Mijn taak is de enduit, d.i. een mengsel van kalk, zand en water, tussen de stenen van de muur te smeren. En dat valt helemaal niet mee. Wel eten we alleen nog maar tomaten, venkel en aardappel uit de tuin. En de mirabelles die ik gisteren bij mijn vriendin Lucienne moest rapen.
Een fractie van de Mirabelles die nog moeten komen
РJe komt voor je weggaat nog een keer een lading halen, h?®? vroeg ze.
Ja, ja, natuurlijk. De buren laten hun pruimen al in tonnen gisten, voor de eau de vie van 1 januari. Alleen Germaine (89) heeft nog het stookrecht.
– Daar ben jij veel te jong voor, zei ik tegen Lucienne (82). Dat vond ze lollig.
Feestweekend
De Stabulation vlak voor de aanvang van het Feest
Na het Grote Feest zaterdag, dat om 12:00 begon en tot 01:00 uur duurde met drinken, eten, zang, dans en vooral veel gekakel en plezier, moest ik zondag weer vroeg op voor de brocante. We waren om 19:00 uur naar huis gegaan, voordat de volgende ronde weer om 20 uur begon. Ap?©romode dit jaar is ros?© met grapefruitsiroop, helemaal niet zo gek van smaak.
Taart na de kaas
Maar wilde ik de zondag overleven, was het verstandig niet terug te gaan, hoe jammer ook. Je kan niet alles hebben. Hoe de feestende agrari?¬¥rs dat hebben gedaan, geen idee. Gelukkig hebben we hier slechts vleesboeren, die niet om 06:00 uur hoeven te melken. Wat ze wel om 6 uur doen, weet bijna niemand, want ze staan wel om die tijd op. Andere dingen dan melken, klaarblijkelijk. Het was een geweldig feest, al het eten – behalve de taarten – was eigen productie, en maar praten en praten en veel foto’s maken voor een boekje, als cadeau voor de jarigen. En iedereen was er.
Gordijnen dicht, want het regent
Het was om 16:00 enorm te beginnen hozen en dat deed me het ergste vrezen voor de zondag, waarvoor nog natter weer was voorspeld. Het bleek dat M?©t?©o-France zich gelukkig ook wel eens een keer kan vergissen. Niet te warm of te koud, geen drupje regen en meer zon dan wolk, de ideale vrijmarktdag.
Zicht op de hoofdstraat van onze commune
Ik kwam als een van de laatsten aanzetten, waardoor ik, stapvoets tussen de kraampjes rijdend, alleen maar lachende toetjes zag, door die eend natuurlijk. Neen, die was NIET TE KOOP. Al tijdens het uitpakken begon het publiek te scharrelen en te rommelen in mijn spullen en hup! het eerste voorwerp ging weg voor 50 cent. Ik hield de munt omhoog voor mijn buurman en spuwde erop, iets wat de bloemenkoopman/overbuurman in Rotterdam altijd deed, als ik vrijdagavond iets bij hem kocht van z’n handel voor zaterdag.
De brocantebuurman bleek een sympathieke Schot, die al 5 jaar met z’n gezin in het huis woonde, voor hetwelk hij z’n waar had uitgestald. De ouwe wijnhandel van Barth?¬©lomy, je weet wel, een enorm maar onpraktisch huis, volgens Paul, vol hoeken, gaten en overal trappen. Hat zag er reuzegezellig uit, met een kip, kat en labrador. Er was net een verse baby bijgekomen, die zich met zijn moeder nog in het ziekenhuis bevond. De tienjarige dochter schakelde net zo gemakkelijk over van het Engels naar het Frans. Merkwaardig genoeg sprak haar vader nauwelijks Frans. Wel had hij een Schots accent als een oordeel.
Het huis staat te koop, tip voor de liefhebbers, want ze gaan terug naar de kou en de midgets vanwege heimwee van de jonge moeder.
Die kaashandel aan de overkant liep voor geen meter: communiceren, vrouwtje!
Nu had ik geen idee meer wat ik ook alweer in de dozen had gestopt, veel glaswerk van oma en Jenneke en nog meer. De oude markttafel zag er keurig uit met een wit laken (wie gebruikt nog gewone lakens?) en daarop zette ik na een poetsbeurt alles gezellig bij elkaar. De zon scheen, ik kletste met de voorbijgangers, waaronder feestgangers van de dag ervoor, buren, familieleden van de buren en andere bekenden die ik in de loop van de tijd had opgedaan.
Glaswerk
Toen Saar en Siebe even kwamen kijken, was ik halverwege en had alweer het een en ander verkocht. Saar bleef, plakte overal prijsjes op (glazen 50 ct, bij 6 of meer kwantumkorting, zilveren toeristenlepeltjes 20 ct, enzovoorts), want we hadden zelf bemerkt dat de drempel laag is, als je van tevoren weet wat je moet betalen. Bovendien wilden we vooral lol hebben en de mensen en onszelf blij maken met koopjes. Des petits prix!
Mensen vriendelijk aankijken en een praatje beginnen, echt, dan loopt de handel vanzelf, iets dat kaasvrouwtje nog niet helemaal doorhad, want ik heb daar nauwelijks klanten gezien. Tant pis, maar wij hadden het geweldig druk, vooral ook met praten en inpakken. (Het feest van zaterdag was om 12:00 uur ondertussen gewoon weer opnieuw begonnen, met ap?©ro en alles derop en deraan, bleek na een telefoontje met het thuisfront.)
En jawel, de klassieke Hollanders waren langsgekomen, die met harde stemmen lelijke dingen zeiden over onze handel, toen ik even drinken aan het halen was. Saar lachte zich een deuk.
De auto van een oud-klasgenoot van buurman R., die zelfgemaakte houten agrarische schaalmodellen van paard en wagen verkocht
Toen om een uur of 5 de verkoop stagneerde, gingen we geld tellen: 100 euro, de portemonnee was niet meer te tillen! Nu jij weer, kaasvrouw!
Ik reed de eend weer voor, Siebe bleek ook weer te zijn gearriveerd, we pakten in, ik nam hartelijk afscheid van mijn brocantecollega’s (kuskus), wenste mijn Schotse familie een mooie toekomst en reed met Saar tevreden naar huis. Schor en doodmoe. Volgend jaar weer.
Oradour-sur-Glane
De auto van de dokter staat nog steeds op de plek waar hij hem in 1944 parkeerde
Dinsdag reden we en famille naar het winkelcentrum in het centrum van Limoges, waar we onszelf in de H&M of all places, trakteerden op jasjes, bloesjes en t-shirts. Na het eten in de Halles reden we voor heel iets anders naar Oradour-sur-Glane, een dorp in de Haute-Vienne, dat 4 dagen na D-Day in 1944 door een groep SS’ers met de grond gelijk werd gemaakt.
Een van de executieplaatsen
De ru??ònes van het dorp zijn vrij snel tot monument verklaard en vormen een aanklacht tegen oorlog en het zinloze geweld dat daarmee gepaard gaat. Wat zeg ik, oorlog ?¬®s zinloos geweld.
De bewoners werden op zaterdagmiddag 10 juni door een 180-tal SS’ers vanuit hun huizen bijeengedreven op de marktplaats en daarna in groepen vermoord. De vrouwen en kinderen verbrandden levend in de kerk die met explosieven in vlam was gezet en de mannen werden in verschillende schuren met mitrailleurs neergemaaid en daarna – voor zover ze niet dood waren – eveneens verbrand. Niemand werd gespaard.
Toch zagen er enkele mensen kans te ontsnappen, door zich dood te houden onder de lijken van hun maten of zoals ?©?©n vrouw die uit een van de ramen van de kerk wist te klimmen. De jonge moeder met haar baby na haar werd doodgeschoten, het kind werd kapotgeslagen tegen de muur.
Alle huizen werden daarna in brand gestoken.
Renault-garage
Op een aantal sites op internet kun je lezen hoe alles in z’n werk ging en hoe die arme bewoners van een slaperig dorp op het platteland volkomen door de Duitsers werden verrast. De reden voor de slachtpartij was persoonlijke wraak van de SS-commandant om de dood door de Maquis van een SS-mattie, is de algemene opvatting, hoewel het nog steeds een raadsel is waarom de woede zich richtte op Oradour-sur-Glane, een dorp zonder enige band met het verzet.
Was het een vergissing en had het Oradour-sur-Vayres geweest moeten zijn, een vergelijkbaar dorp, met net als dat andere Oradour een tramverbinding naar Limoges, maar wel degelijk actief in het verzet?
Op het plein voor de kerk
De meeste mensen denken dat het een bewuste keuze is geweest, pure bloeddorst dus, want als je op je gemak meer dan 600 mensen wilt vermoorden, kun je beter naar een brave commune gaan dan een waar ze zich a priori verzetten. Wat de hele operatie emotioneel nog gecompliceerder maakte, is dat er nogal wat Elzassers deel uitmaakten van de groep SS’ers, terwijl zich onder de slachtoffers een groot aantal Fransen uit Lotharingen bevonden, die juist hun streek waren ontvlucht bij de annexatie door Hitler. Ik las dat ze in 1940 ?¬©?¬©n of twee uur de tijd hadden gekregen om hun boeltje te pakken en dat ze maar een beperkte hoeveelheid geld mochten meenemen.
De kerk waarin vrouwen en kinderen zijn omgekomen
De daders zijn niet of nauwelijks bestraft, de Duitsers werden na de oorlog natuurlijk niet uitgeleverd aan Frankrijk en de Elzassers waren zielig, en bovendien na de oorlog weer Frans, dus dat kon ook al niet of zoiets, allerlei gekmakende juridische en politieke kutsmoezen, waarbij niemand, echt niemand ter verantwoording is geroepen, ook niet bij het proces in 1953 in Bordeaux. De hoofddader was natuurlijk al een paar weken na het drama gesneuveld, toen hij zich op het slagveld in Normandi?´ zonder helm tussen de rondvliegende granaten begaf, waardoor zelfs zelfmoord werd gesuggereerd. De rol van foute Fransen of die van de Maquis is ook nooit duidelijk geworden.
.
Nieuw Oradour aan de horizon
Aan de kapotte gevels in Oradour hangen bordjes met de naam en het beroep van degenen die daar woonden. De bakker, het caf?©, de kapper, de garage, een hotel, naaister, klompenmaker, de apotheker natuurlijk, een Frans dorp zonder apotheek kan niet. Moet je je voorstellen, je loopt door de straten van een heel gewoon Frans dorp, waar de tijd gruwelijk tot stilstand is gekomen.
Naast de ru??ònes is een nieuw Oradour gebouwd. Ik vroeg me werkelijk af hoe het moet zijn naast zo’n dramatisch monument te wonen. Zou het wennen? Ik ken mensen die een paar jaar geleden op vakantie gingen in Westerbork.
Laat het maar nooit wennen.
De tramhalte
Uitgebreide website met achtergrond over het drama: www.oradour.info
Offici?´le site: oradour.org
En een paar jaar eerder in 1942, toevallig ook op 10 juni precies hetzelfde in Lidice, Tsjechi?´
Een tochtje op Oude Wielen
Ouwe wielen op een rij
Toen ik mijn eend op het vliegveld in het gelid had gezet, dwaalde ik een eindje rond met de clubpet op voor de herkenning, want er was bij de auto’s verder geen mens te bekennen, op een paar kakkineuze Britse neusophalers na, die bij een wel erg mooie Triumph Stag hoorden, in welk model volgens Jeremy Clarkson jammer genoeg een foute motor is gezet. Net goed. Ik knikte vriendelijk, maar ze keken me aan alsof ik in een hondedrol had getrapt.
Het lijkt de USA wel
Voor de dorsmachine, die aan het proefdraaien was, raakte ik in gesprek met een oudere heer, die een grote liefhebber bleek te zijn van alle oude wielen. Behalve een deux chevaux, had hij een vliegtuigje, zei hij. Hij kwam uit La Celle Dunoise en ging zo dadelijk met een vriend de lucht in om foto’s te maken.
Ik vroeg hem waar die liefde voor vliegen vandaan kwam. Ha, dat kwam zo: er had ooit in de oorlog – hij was 12 jaar – een Engels vliegtuig een noodlanding gemaakt op de weg naar Saint Sulpice, de piloot was ongedeerd en verdwenen, maar het vliegtuig stond er nog en het dorp was uitgelopen om het toestel van dichtbij te bekijken. Hij was onmiddellijk verkocht.
Bij een andere gelegenheid, in 1944 misschien, stortte een vliegtuigje neer, hierachter in het Bos van Chabannes, waarvan de kuil van de inslag tot op de dag van vandaag nog te zien is volgens buurman F., die me ditzelfde verhaal toevallig de avond daarvoor had verteld. De dennenbomen op de berg waren vlijmscherp en schuin afgesneden door het ongelukkige vliegtuig. Wat voor nationaliteit had het, wilde ik weten. Het was Duits en alle 7 inzittenden waren daarbij om het leven gekomen.
– We klapten van dolle vreugde in onze handen, niet netjes natuurlijk, maar toen, ach.
??°a se comprend. We gingen ieder weer verder.
2CV als bar
Terug bij de auto’s werd ik voorgesteld aan de andere leden van de club, met auto’s, neen, de een nog mooier dan de ander, een Simca, een aantal 2cv’s (een uit 1955), een paar Ami’tjes, een aantal Engelse cabrio’s, een DS, Peugeot’s en dan de mijne, waarvan de kofferbak mooi als bar kon dienen, zeiden ze. Even later reed een Traction het terrein op en een werkelijk zwaar vertederende VW-kampeerbus, met de originele inrichting tot in alle details perfect en een motor, alsof hij net uit de fabriek kwam.
Bewondering voor de Traction
Om 14:30 was het tijd voor een tochtje in d?¬©fil?¬©. Ik kreeg de routebeschrijving in mijn handen gedrukt met de mededeling dat we niet via … gingen, maar de weg naar … zouden nemen, plaatsnamen die me helemaal niets zeiden. Het vraagteken op mijn voorhoofd lichtte kennelijk zo fel op, dat mijn clublid zei: SUIVEZ! Ik was niets anders van plan.
– Tu penses, donc je suis, riep ik hem nog bijdehand na, toen Radio Bleu Creuse me een microfoon onder de neus duwde. Hoera, mijn Minute of Fame was daar, in het Frans nog wel.
Waar of dat ik vandaan kwam en wat ik van de Creuse vond. Ik vond de Creuse de allerbeste van de hele wereld, zei ik natuurlijk.
Goed geantwoord.
Parkeren in het centrum van Gl?©nic
Het ritje ging naar Gl?©nic, een dorp met een uitzicht en een mooi kerkje met plein, dat tijdens ons bezoek onbereikbaar was voor het andere verkeer. Onderweg werd er vrolijk gezwaaid en getoeterd en we reden terug via de carri?®re, een steenafgraving bij Saint Laurent, volgens Paul met blauw graniet voor de spoorbruggen.
Satelietbeeld van vliegveld (links) en steengroeve (witte gedeelte rechts)
Ik hield het om 16:30 voor gezien en reed zonder dat ik het wist, toevallig 5 minuten achter de andere hoeksteentjes aan, die in een ijskoude Creuse bij Anz?®me hadden gezwommen.
Volgende week feest in het dorp, brocante in de bourg en daarna weer een sortie met de club. Je hoeft je hier niet te vervelen, trouwens, ik moet de moestuin water geven, want het is ondanks 1 dagje regen nog steeds kurkdroog.
Het Macfanbed